อนุพันธ์ คืออะไร ?
อนุพันธ์ (Derivatives) คือ สัญญาทางการเงินที่ทำขึ้นในปัจจุบัน เพื่อตกลง ซื้อขาย หรือ ให้สิทธิในการซื้อขาย “สินค้าอ้างอิง” ในอนาคต พูดง่ายๆ คือ “ผู้ซื้อ” และ “ผู้ขาย” ทำสัญญาตกลงกันวันนี้ ว่าจะซื้อหรือขายสินค้าอ้างอิง จำนวนเท่าใด ที่ราคาเท่าใด แล้วจะส่งมอบและชำระราคากันเมื่อใด
- ผู้ซื้อและผู้ขายตกลงกำหนดราคาในวันนี้ และ ส่งมอบของและชำระเงินในอนาคต
- ผู้ซื้อ เรียกว่า "มีสถานะซื้อ" หรือ "Long Position"
- ผู้ขาย เรียกว่า "มีสถานะขาย" หรือ "Short Position"
- สัญญาซื้อขายล่วงหน้าจะไม่มีมูลค่าในตัวเอง มูลค่าจะขึ้นอยู่กับสินทรัพย์หรือตัวแปรที่สัญญาซื้อขายไปอ้างอิงอยู่ เรียกว่า "สินค้าอ้างอิง" หรือ "Underlying Asset"
ประเภทของอนุพันธ์
อนุพันธ์ที่ซื้อขายใน ตลาดสัญญาซื้อขายล่วงหน้า หรือ TFEX มี 2 ประเภท คือ
“ฟิวเจอร์ส” (Futures) และ “ออปชั่น” (Options)
จุดเด่นของอนุพันธ์
+ เป็นสัญญาที่มีสินทรัพย์อ้างอิง
ซึ่งอาจเป็น “สินค้าโภคภัณฑ์” เช่น ทองคำ น้ำมัน โลหะเงิน สินค้าเกษตรต่างๆ หรืออาจเป็น “สินค้าทางการเงิน” เช่น หุ้นสามัญ พันธบัตร อัตราแลกเปลี่ยน อัตราดอกเบี้ย ดัชนีราคาหลักทรัพย์ หรือดัชนีทางการเงินประเภทอื่นๆ
+ ใช้เงินลงทุนน้อย มีโอกาสได้อัตราผลตอบแทนสูง
ผู้ลงทุนวางเงินประกันเพียง 10-15% ของมูลค่าสัญญา ผลตอบแทนที่ได้รับ (ทั้งกำไรหรือขาดทุน) จึงคิดเป็น สัดส่วนที่สูงมากเมื่อเทียบกับ เงินลงทุนตั้งต้น
+ เป็นสัญญาที่มีอายุจำกัด
เช่น 1 เดือน, 3 เดือน, 6 เดือน และเมื่อสัญญาหมดอายุ ข้อตกลง หรือสิทธิของผู้ซื้อสัญญาก็จะหมดไป ผู้ลงทุนจึงต้องคำนึงถึงลักษณะข้อนี้ ก่อนตัดสินใจลงทุนด้วย
สินค้าที่อยู่ในตลาด TFEX
สินค้าที่ซื้อขายในตลาด TFEX แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ฟิวเจอร์ส (Futures)หรือสัญญาซื้อขายล่วงหน้า และ ออปชั่น (Options) หรือสิทธิในการซื้อหรือสิทธิ์ในการขายล่วงหน้า ซึ่งเป็นเครื่องมือทางการเงินในลักษณะของสัญญาหรือสิทธิในการซื้อขาย สินค้าอ้างอิงเพื่อส่งมอบและชำระราคากันในอนาคต
ลักษณะสัญญา
1. สัญญาซื้อขายล่วงหน้านั้นไม่มีมูลค่าในตัวมันเอง แต่มูลค่าของสัญญาจะอ้างอิงกับราคาของสินค้าอ้างอิง
2. สัญญาซื้อขายล่วงหน้ามีอายุจำกัด ในขณะที่ผู้ลงทุนหุ้นมีสถานะเป็นเจ้าของไม่มีอายุจำกัด
3. สัญญาซื้อขายล่วงหน้าใช้เงินลงทุนน้อยกว่าหุ้น เนื่องจากสัญญาซื้อขายล่วงหน้ามีการวางเงินประกันขั้นต้น เพียงบางส่วนของมูลค่าสัญญา แต่บัญชีหุ้นนั้นต้องชำระเงินเต็มมูลค่าหุ้นที่ซื้อขาย
4. สัญญาซื้อขายล่วงหน้า จะมีการรับรู้ กำไร/ขาดทุน ตลอดชั่วโมงการซื้อขาย และทุกสิ้นวันทำการซื้อขายจะมีการทำ Mark to Market ซึ่งหมายถึงการคิดผลต่างของราคาที่เปิดสัญญากับราคาปิดตลาดวันนั้นของสินค้าอ้างอิง